Πληροφορίες

Γραμμένο με μελάνι και μολύβι σε 4 τεύχη, τα 2 πρώτα: 110 x 90 mm., τα άλλα 2: 122 x 95 mm., [48] φ. το κάθε τεύχος (τα φ. [28-44] του τέταρτου τεύχους λευκά). Το κάθε τεύχος με αύξοντα αριθμό και ένδειξη ημερομηνίας («I.» και «2e – 4e Cahièr», και αντίστοιχα: «9 Mai 1863», «19 Juillet 1863», και «Commancé le 12 Septembre [—13 Novembre»), στη σ. [1] του δεύτερου τεύχους σημείωση στα
ελληνικά: «Δέν κοιμοῦμαι σήμερον ἐδῶ / πηγαίνω εἰς τό Βατοπέδι μετά / 5 ὥρας». Γραμμένο στα γαλλικά, με ορισμένες καταχωρήσεις στα ελληνικά (κυρίως καταγραφή επιγραφών). Μαζί ακόμα ένα σημειωματάριο με ελάχιστες καταχωρήσεις και 3 λυτά φύλλα με σημειώσεις, καταγραφή επιγραφών και τη σημείωση: «E. Miller. / Monsieur veuillez m’envoyer». (8) • O Emmanuel Miller εργάστηκε στο Τμήμα Ελληνικών Χειρογράφων της Βασιλικής Βιβλιοθήκης και διετέλεσε καθηγητής Νεοελληνικών στη Σχολή Σύγχρονων Ανατολικών
Γλωσσών. Σκοπός αυτού του ταξιδιού ήταν να επισκεφθεί όλες τις βιβλιοθήκες που περιείχαν ελληνικά χειρόγραφα, κυρίως αυτές των μονών του Αγίου Όρους (αναφέρονται μεταξύ άλλων οι μονές Ιβήρων, Βατοπεδίου, Παντοκράτορος, Ξενοφώντος, Σίμωνος Πέτρας και Ζωγράφου). Κάνοντας εκδρομές με μουλάρι ή βάρκα, συναντά μοναχούς, αρχιμανδρίτες, ηγούμενους και προξένους (συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Ρωσίας και της Αυστρίας στο Άγιο Όρος, καθώς ο Ναπολέων Γ΄ του είχε αναθέσει να διαπραγματευτεί με τους αντιπροσώπους των μονών το ζήτημα των μονών των αφιερωμένων στη Βλαχία). Παράλληλα καταγράφει επιγραφές ξεχασμένων μνημείων, κρατά σημειώσεις για αρχιτεκτονικά στοιχεία και θρησκευτικές ενδυμασίες, και εμπορεύεται αντικείμενα τέχνης και χειρόγραφα, ενώ περιγράφει γλαφυρά το τοπίο και τους ανθρώπους. Το μεγαλύτερο τμήμα του ημερολογίου καλύπτει η παραμονή του στο Άγιο Όρος (τα δύο πρώτα και μεγάλο μέρος του τρίτου τεύχους), ενώ μετά επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη, και διάφορα μέρη της Θεσσαλίας (Λάρισα, Τρίκαλα, Καλαμπάκα, Μετέωρα και Βόλο). • Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα τμήμα του ημερολογίου γραμμένο στα ελληνικά, απ’ όπου και το παρακάτω απόσπασμα: «10 [Ιουλίου]. Τοῦτο τό πρωΐ ἕνας Καβάς ἦλθεν ἀπό τό μέρος τοῦ συμβουλίου καί μᾶς εἶπεν ὄτι μᾶς ἐπροσμένουν. Ἐνδυόμεθα καλά καί ἐγώ φορῶ ὅλα τά παράσημα καί πρό πάντων τόν Ρουσσικόν σταῦρον [sic] ἀπό τόν ἅγιον Στανισλαόν, τόν ὅποιον φορῶ εἰς τόν αὐχένα. Ἀναχωροῦμεν μέ τόν Ἡγούμενον καί τόν ἱερομόναχον. Ὁπόταν ἀράζουμεν εἰς τό χωράφι Καρύαις, ἴδομεν ὅλους τούς κατοικοῦντας, οἱ ὁποίοι ἦσαν εἰς τήν θύραν τῶν σπιτίων τους καί μᾶς ἐπροσμένου. […] Εἰς δέ τήν εἴσοδον τῆς ἐκκλησίας εὑρίσκομεν ὅλους τούς πρῶτους τῶν μοναστηρίων οἱ μᾶς ἐπροσμένουν εἰς δύο σειράς. […] Μέ ἔδωκαν τήν τιμιωτάτην θέσιν καί καθίζομεν μέσον τόν Λαυριώτην ἔχοντες. Οἱ πρώτοι τῶν μοναστηρίων ἐκβάλλουν τά ὑποδήματά των καί καθίζουσι τουρκιστί ὁλοτρόγυρα τῆς κάμαρας. Ὁ Λαυριώτης ὤμιλεν ὀλίγον γαλλικά, ὅμως δέν ἠθέλησεν. […] Ὁ Λαυριώτης ἐξήγισεν ὅτι ὁ τῶν Γαλλικῶν βασιλεύς μᾶς ἔστειλε διά νά ἴδωμεν τά τοῦ Ἄθωνος μοναστήρια καί τά βιβλία ἀντίγραφα καί τάς παλαίας εἰκονογραφίας των. Οἱ ἀντιπρόσωποι καί οἱ ἐπιστάται ἀπεκρίθησαν ὅτι θά ἦτον μεγάλα δοξασμένοι ἄν [;] νά πάγωμεν εἰς τά μοναστήριά των καί εὐδαιμονέστατοι νά μᾶς δείξουν τά πλούσιά των. Μᾶς εἶπον ὕστερα ὄτι ὁ πρίγκιψ Κουζᾶς τούς κατέτρεχε καί ἐζήτει νά [;] ἀφαρπάση κυριεύων τά τῆς Βλαχίας καί τῆς Μολδαβίας. […] Ἀπεκρίθην ἐγώ ὅτι ἤδη εἰς τόν Βασιλέα [Ναπολέοντα Γ´] περί τούτων ἔγραψα καί ὅτι ἐκ δευτέρου θά γράψω διά νά τούς συνιστήσω εἰς αὐτόν, καί θά διηγήσομαι τήν τῶν φιλοτιμίαν καί ξενοδοξίαν. Καί πρός τούτοις εἶπα ὅτι ὁ καλήτερος τρόπος διά νά εἰς τον βασιλέα ἀρέσκουν ἦτον νά μᾶς δείχνουσιν ὅλα τά ὁποία ἔχουν…».